تاریخچه اختلال خواب
تجربه ای ایمن و ماندگار در کلینیک تخصصی ما در مشهد.
هر انسان یک سوم زندگی خود را به خواب اختصاص می دهد و شاید همین نکته شرط لازم سرمایه گذاری وی در دو سوم دیگر باشد. براساس یک تعریف عام، می توان خواب را معرف زیست شناختی ترین و روانشناختی ترین حالت کنشی طبیعت انسانی تلقی کرد: خوابدیده ها، به عنوان یکی از مولفه های اصلی خواب، جنبه روانی آن را تشکیل می دهند و اهمیت خواب از زوایه زیست شناختی نیز آشکار است، چرا که به منزله شرط لازم تعادل و توازن حیاتی به شمار می رود.
تا زمانی نه چندان دور، خواب را به عنوان حالت فعل پذیری تلقی می کردند که در تضاد با پر جنب و جوشی فعالیت حالت بیداری قرار می گرفت. امروزه می دانیم که خواب یک رویداد خاص و فعال زندگی ارگانیک است که برای تحول و تعادل آن کاملاً ضرورت دارد.
فعالیت نیرویی و سوخت و سازی خاصی که در خلال خواب در همه سطوح ارگانیزم به وقوع می پیوندد، نقش ترمیم کننده آن را تضمین می کند. منابع، ضریب فعالیت و پتانسیل واکنش پذیری بخش بیداری ما، از خواب به دست می آید. اگر چه در قلمرو خواب با یک رویداد مجموعه ای مواجه هستیم اما درک بهتر مراحل روی آورد نسبت به این قلمرو تحلیل آن، مستلزم بررسی چهار چوب تاریخی و زیست شناختی آن است.
از زمانی که گالی ین در عصر باستان به وجود بی نظمی های تنفسی و قلبی در خلال خواب اشاره کرد تا عهد متخصصان فیزیولوژی در قرن هجدهم، به جز توجهه به تجلیات علایم چشم در هله های مختلف خواب وسط فونتانا، به هیچ گونه پدیده تازه ای در این قلمرو، دست نیافتند. در قرن نوزدهم، وابستگی ویژگی های خواب با جنبه های روانی و خوابدیده ها توسط موری بر جسته شد و گروه دو سن نیس نیز بر اساس مشاهدات و دقیقی که بیشتر جنبه شخصی داشتند، به گونه ای بدیع در پیشرفت این زمینه، مشارکت کرد.
اختلال خواب چیست؟
خواب یکی از نیازهای اصلی و ضروری انسان است که فواید روحی و جسمی بسیاری دارد، ازجمله تقویت حافظه، کاهش استرس، افزایش تمرکز، کمک به ثابت نگه داشتن وزن و… . بعضی از مردم بهمحض آنکه سرشان را روی بالش میگذارند، خوابشان میبرد، اما بهخواب رفتن بقیه چندین ساعت طول میکشد یا چندین بار بیدار شدن از خواب در شب را تجربه میکنند.
نداشتن خواب کافی یا باکیفیت، میتواند عوارض جبرانناپذیری روی بدن داشته باشد. شاید شما بتوانید اثرات ظاهری یک یا چند شب بیخوابی را با چرت زدن در وسط روز و چند لیوان قهوه ازبین ببرید، اما اگر این مشکل دائمی یا مزمن شود، آنگاه اوضاع واقعا از کنترلتان خارج خواهد شد.
بسته به نوع اختلال خواب، افراد ممکن است بهسختی بهخواب بروند و در طول روز بهشدت احساس خستگی کنند. کمبود خواب میتواند روی انرژی، خلقوخو، تمرکز و سلامت کلی تأثیر منفی بگذارد.
در برخی موارد، اختلالات خواب میتوانند نشانهای از یک مشکل سلامتی جسمی یا روحی باشند. اینگونه مشکلات خواب معمولا با درمانِ علت زمینهای برطرف میشوند. هنگامیکه اختلالات خواب در اثر یک بیماری دیگر ایجاد نشده باشند، درمان معمولا شامل ترکیبی از درمانهای پزشکی و تغییرات سبک زندگی است.
درصد زیادی از مردم با نوعی اختلال خواب دستوپنجه نرم میکنند. اگر شما هم جزء این افراد هستید یا کسی را میشناسید که مدتهاست از بی خوابی و اختلالات خواب شکایت میکند، مطلب زیر را ازدست ندهید و با کلینیک تخصصی ما در مشهد تماس بگیرید و همراه ما باشید .
چه چیزهایی سبب اختلالات خواب می شود؟
شرایط، بیماری ها و اختلالات بسیاری می توانند سبب مشکلات خواب شوند. در بسیاری از موارد، اختلالات خواب در نتیجه ی یک مشکل زمینه ای سلامت ایجاد می شوند.
آلرژی ها و مشکلات تنفسی
آلرژی، سرماخوردگی و عفونت های سیستم تنفسی فوقانی می توانند تنفس را در هنگام شب چالش برانگیز کنند. ناتوانی در تنفس از طریق بینی نیز می تواند باعث دشواری های خواب شود.
ادرار مکرر شبانه
ادرار مکرر شبانه ممکن است با وادار کردن شما به بیدار شدن در طول شب، خواب شما را مختل کند. عدم تعادل هورمون ها و بیماری های مجاری ادراری ممکن است در ایجاد این بیماری نقش داشته باشد. (اگر ادرار مکرر شما همراه با درد یا خونریزی است، فورا با پزشک تماس بگیرید.)
درد مزمن
درد مزمن می تواند به خواب رفتن را دشوار سازد. درد حتی ممکن است بعد از به خواب رفتنتان، شما را بیدار کند. برخی از رایج ترین دلایل درد مزمن شامل موارد زیر است:
- آرتروز
- سندروم خستگی مزمن
- فیبرومیالژی
- بیماری التهابی روده
- سردرد های مزمن
- کمردرد مداوم
در برخی موارد، درد مزمن ممکن است حتی توسط اختلالات خواب، تشدید شود. برای مثال، پزشکان بر این باورند که ابتلا به فیبرومیالژی ممکن است با مشکلات خواب در ارتباط باشد.
اضطراب و تشویش اغلب اثر منفی بر روی کیفیت خواب دارند. خوابیدن یا در خواب ماندن می تواند برای شما مشکل شود. کابوس ها، حرف زدن یا راه رفتن در هنگام خواب نیز ممکن است خواب شما را مختل کند.
انواع اختلالات بیخوابی
آپنه یا وقفه ی تنفسی در هنگام خواب
آپنه ی خواب به صورت وقفه در تنفس در طول خواب تعریف می شود. این اختلال یک بیماری جدی است که باعث ورود مقادیر کم تر اکسیژن به بدن می شود. هم چنین، آپنه می تواند شما را در طول شب از خواب بیدار کند.
خواب پریشی
خواب پریشی دسته ای از اختلالات خواب است که باعث حرکات و رفتار های غیر عادی در طول خواب می شود. این رفتار ها، شامل موارد زیر است:
- خواب گردی یا راه رفتن در هنگام خواب
- حرف زدن در هنگام خواب
- ناله کردن
- کابوس دیدن
- شب ادراری
- دندان قروچه یا فشردن فک ها روی هم
سندروم پای بی قرار
سندروم پای بی قرار (RLS: Restless Leg Syndrome) یک نیاز مقاومت ناپذیر به تکان دادن پا هاست. این اشتیاق گاهی همراه با یک احساس مور مور شدن در پا هاست. با اینکه این علائم ممکن است در طول روز نیز اتفاق بیافتند، شیوع آن ها در شب بیشتر است. RLS اغلب وابسته به بیماری های خاص، مانند ADHD یا پارکینسون است ولی علت دقیق آن همواره مشخص نیست.
نارکولپسی یا حمله ی خواب
نارکولپسی به صورت حمله های خواب که در طول روز اتفاق می افتند، تعریف می شود. این به این معناست که شما به طور ناگهانی و بدون هیچ هشدار قبلی، احساس خستگی شدید کرده و به خواب می روید. این اختلال می تواند باعث فلج خواب نیز شود که در آن شما بلافاصله بعد از بیدار شدن، از نظر فیزیکی قادر به حرکت نخواهید بود. گرچه، نارکولپسی ممکن است به تنهایی رخ دهد، وابسته به اختلالات نورولوژیک بهخصوص مانند مولتیپل اسکلروزیس نیز می تواند باشد.
آثار و نتایج اختلالات خواب
اختلالات خواب یکی از انواع شایع بیماری ها به حساب می آید که بر خلاف شیوع قابل توجه آن و تأثیری که بر سلامت افراد در دراز مدت می گذارد به حد کافی مورد توجه قرار نگرفته است. به ویژه این بیماری ها به علت آنکه اختلالات قلب و عروق ایجاد می کنند اهمیت زیادی دارند. اختلالات خواب علاوه بر آنکه موجب بروز بیماری های زیادی می شوند به علت آنکه فرد را در طول روز از کارایی لازم باز می دارند آثار اقتصادی فوری هم دارند.
به طور کلی بی خوابی مزمن ممکن است منجر به کاهش احساس سلامت (مثلاً بد خلقی و بی علاقگی، کاهش توجه، انرژی و تمرکز حواس و افزایش و کسالت) طی روز شود. و نیز باعث شکایت ذهنی از خستگی روانه.
همچنین بی خوابی باعث ایجاد یا همراه شدن اختلالات دیگر مانند افسردگی و اضطراب شده و آن نیز منجر به مشکلات بین فردی، مشکلات اجتماعی و شغلی شود و تحریک پذیری در روز تمرکز ضعیف را افزایش دهد.
بی توجهی و عدم تمرکز ممکن است منجر به بروز حوادث شود. همچنین بی خوابی باعث افزایش بروز مشکلات روانی فیزیولوژیکی مربوط به استرس( مثلاً سر درد، افزایش تنش ماهیچه ای، ناراحتی، معده) می شود. همانطور که بی افراد را دچار مشکل می کند.
پر خوابی نیز ممکن است منجر به ناراحتی و نارسایی کارکردی قابل ملاحظه ای در کار و روابط اجتماعی و شغلی شود. دوره ای خواب روزانه غیر عمدی می تواند نگران کننده و حتی خطرناک باشد.
مشکلات خواب بین کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم
مشکلات خواب بین کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم بسیار رایج است. در حقیقت، تخمین زده شده است که حدود نیمی از کودکان، یکی از مشکلات خواب را داشته اند. این بدان معناست که بیش از نیمی از والدین کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، مشکل خواب دارند زیرا، هنگامی که کودک مشکلات خواب دارد، ضرورتا خواب والدین نیز مختل می شود! مشکلات خواب کودکان مبتلا به اوتیسم که والدین گزارش کرده اند شامل:
- تاخیر در شروع خواب
- شب بیداری
- بیداری زودهنگام
- آپنه بازدارنده خواب (اشکال در تنفس هنگام خواب) کاهش نیاز به خواب می شود.
تحقیقات اظهار کرده اند که اختلال طیف اوتیسم ممکن است با تفاوت هایی در ژن تنظیم چرخه خواب و تولید ملاتونین ارتباط داشته باشد. ملاتونین یک ماده شیمیایی ترشح شده توسط غده پینه آل در مغز است که به تنظیم ریتم ها شبانه روزی (از جمله چرخه خواب) کمک می کند. بعضی اوقات مشکلات خواب ناشی از فعالیت های تشنجی است که در طول شب اتفاق می افتد.
اگر فرزند شما دچار مشکل خواب است، قادر نخواهد بود که به صورت کامل، از مداخله زودهنگام بهره ببرد. تحقیقات نشان داده اند که اختلال خواب در کودکان (شامل کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم)، با توجه ضعیف، مشکلات حافظه و مشکلات رفتاری (مانند کج خلقی و پرخاشگری) ارتباط دارد. متداول ترین مشکل خواب که والدین دارای فرزند مبتلا به اختلال طیف اوتیسم گزارش کرده اند، بی خوابی کودک است.
اگر گمان میکنید فرزندتان علائم اختلال خواب را دارد کلینیک تخصصی درمان اختلال خواب ما در مشهد با متخصصین مجرب و ۱۰ سال سابقه درخشان همراه شما عزیزان می باشد.
اختلال خواب در سالمندان
با افزایش سن، ما اغلب تغییرات عادی مانند زود خوابیدن، زودتر از خواب بیدار شدن یا خواب بی کیفیت را در الگوهای خواب خود تجربه می کنیم. اما این تغییرات در خواب، بخشی طبیعی از پیری و کهولت سن نیست. خواب به همان اندازه که برای سلامت جسمی و عاطفی افراد جوان مهم است در سالمندی هم اهمیت دارد. خواب خوب به بهبود تمرکز و شکل گیری حافظه کمک می کند، به بدن فرد اجازه می دهد هرگونه آسیب سلولی که در طول روز رخ داده است را ترمیم کند و سیستم ایمنی بدن را بهبود ببخشد.
سالمندانی که خواب خوبی ندارند، بیشتر در معرض افسردگی، مشکلات توجه و حافظه، خواب آلودگی بیش از حد در روز و بی خوابی در شب قرار دارند.
خواب کافی می تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی از جمله افزایش خطر بیماری قلبی عروقی، دیابت، مشکلات وزن و سرطان پستان در زنان شود. برای بهبود کیفیت خواب، درک علل بی خوابی اهمیت دارد. نکات زیر می تواند به سالمندان کمک می کند تا مشکلات خواب سالمندان را شناسایی و بر آن غلبه کرده ، استراحت خوبی در شب داشته باشند و کیفیت زندگی آن ها را بهبود ببخشند.
در حالی که نیازهای خواب در افراد مختلف، متفاوت است، اکثر بزرگسالان سالم به ۷.۵ تا ۹ ساعت خواب در شب نیاز دارند.
روانشناس بالینی متخصص تشخیص و درمان اختلال بیخوابی
مطالعـات متعـدد نشان دهنده آن است که بین اختلالات روانپزشکی و اختلالات خواب رابطه وجـود دارد و ریـتم طبیعـی خـواب را دچـار اختلال میسازد. اضطراب، افسردگی و سوء مصرف مـواد از جمله عوامل پر خطر محسوب می شوند.
روانشناسان بالینی در مــورد رابطــه بــین اخــتلال خــواب و اخــتلال روانپزشکی مینویسند: کسانیکه دچار اختلال خواب هستند پس از یکسال پیگیری علائم روانپزشکی در آنان مـشاهده گردیده است و افسردگی اساسی بیش از همه شایع اسـت .
خواب از نیازهای فیزیولوژیک و اساسی انسان است که با برآورده نشدن آن حیات او به خطـر مـی افتـد. کنتـرل دقیق خواب جزء مهم کار بالینی است ، زیرا اختلال خواب اغلب از علایم زودرس بیماری های روانپزشـکی بـه شـمار می رود و با سلامت عمومی شـخص ارتبـاط دارد. اخـتلال خــواب فراینــد ســلامتی انــسان را در بعــد جــسمانی و روانی تحت تاثیر قرار می دهد و با کاهش سطح سلامتــی زمینه را برای بروز بیماری های مختلف جسمی و روانی فراهم میکند.
در کلینیک تخصصی روانشناسی و مشاوره ما در مشهد کلیه خدمات درمانی جهت درمان اختلالات خواب اعم از مشاوره و رواندرمانی، عصب درمانی(نوروتراپی)، با استفاده از تجهیزات مدرن و پیشرفته زیر نظر متخصصان روانشناسی بالینی و روانپزشکی انجام میگردد.
درمان اختلال خواب با نوروفیدبک(بازخورد عصبی)
یک روش درمان متفاوت یعنی نوروفیدبک امروزه حرف های زیادی برای درمان انواع اختلالات خواب بویژه بی خوابی یا بدخوابی دارد.
اطلاعاتی که در حال حاضر از مغز وجود دارد و هم چنین تجهیزاتی که به طور غیر تهاجمی کمک می کند تصاویر مغز را به راحتی، هنگامی که در حال انجام کار است، نمایش دهد، موجب شده که درمانگران به طور گسترده به سوی معالجات مغزی روی آورند که در آن هر بیمار به شیوه مخصوص و بسته به چگونگی نقشه های مغزی خودش آموزش ببیند.
در حال حاضر محققان، نوروفیدبک را پنجره ای جدید برای سنجش و تغییر حالت های مغزی می دانند.
در واقع نوروفیدبک روشی برای نرمال کردن فعالیت هایی از مغز است که از عملکرد طبیعی خود منحرف شده اند و این کار، بر اساس مکانیزم شرطی سازی عامل بنا شده است.
روش نورفیدبک یکی از روش های درمانی تکنولوژیک است که امروزه طرفداران بسیاری در میان متخصصان بالینی و افراد مبتلا به انواع اختلالات از جمله اختلالات خواب (که دارای عامل جسمانی مانند آپنه، انحراف بینی و… نباشند و منشاء عصبی، اضطرابی یا روانشناختی داشته باشند) دارد. نوروفیدبک قادر است فرد مبتلا به اختلالات خواب را بدون هیچ گونه عوارض جانبی و به صورت قطعی و دائمی درمان نماید و یا بهبودی قابل ملاحظه ای در فرد ایجاد کند
TDCS (تحریک الکتریکی مستقیم فراجمجمه ای)
تی دی سی اس یا همان TDCS مخفف ترکیب Transcranial Direct-Current Stimulation است که به معنی تحریک جدار جمجمه با جریان مستقیم برق است. در روش های درمان با تی دی سی اس، یک جریان الکتریکی مستقیم بسیار ضعیف در حد ۱ الی ۳ میلی آمپر به جداره مغز فرد متصل می شود که به وسیله آن فعالیت های بخش های مشخصی از مغز را کاهش یا افزایش می دهند.
برای هر کاربرد تی دی سی اس، باید قسمت های متفاوتی از مغز فعال و یا مهار شوند و این کار به وسیله انتخاب موقعیت الکترودها در پوسته ی جمجمه صورت می گیرد. جریان برق القا شده هیچ تاثیر مستقیمی روی سلول های مغز ندارد و تنها آستانه تحریک یا مهار این سلول ها را تغییر می دهد و به همین علت، یکی از امن ترین و موثر ترین روش های درمانی مدرن به حساب می آید.
این دستگاه اثرات ارزشمندی در فرایند درمان اختلال خواب دارد.
برای تجربه درمانی موفق، ایمن و پایدار با ما تماس بگیرید.