نوروفیدبک چیست؟

برای مراجعه به یکی از بهترین کلینیک های نوروتراپی در مشهد با ما تماس بگیرید.

نوروفیدبک یک روش درمانی برای دریافت اطلاعات از فعالیت سلول های مغزی است و در حیطه درمان نیز به اصلاح و تقویت عملکرد سلولی مغز(امواج مغزی) میپردازد. در این روش با استفاده از تکنولوژی و ابزارهای پیشرفته، بیمار نحوه اثرگذاری بر فعالیتهای مغزی را فراگرفته و میتواند باعث بهبود در فعالیت های خودتنظیمی خویش، شود.

نوروفیدبک روشی است که هدف، آن کمک به افراد برای تغییر دادن عملکرد مغزشان بدون استفاده از روش های تهاجمی است. نوروفیدبک به نوعی شرطی شدن کنشگر فعالیت الکتریکی مغز اشاره دارد که در آن به فعالیت مطلوب مغز پاداش داده میشود و از فعالیت نامطلوب مغز بازداری میشود. باور بر این است که نوروفیدبک رشد را فرا میخواند و در سطوح سلولی مغز تغییراتی ایجاد میکند و به نوبه خود کارکرد مغز و عملکرد شناختی – رفتاری را بهبود میبخشد.

درحقیقت نوروفیدبک تکنیکی است که در آن اشخاص یاد میگیرند به وسیله شرطی سازی کنشگر الگوی امواج مغزی خود را تغییر دهند. همچنین نوروفیدبک یک مدل درمانی برای تغییر یا اصلاح فرایندهای شناختی  احساسی و فیزیولوژیکی در بیماران است.

نوروفیدبک بر پایه ایده پذیرفته شده ارتباط ذهن-بدن بوده و شامل آموزش ذهن برای عمل به شیوه ای بهینه به منظور بهبود کارکردهای رفتاری، فیزیکی شناختی و هیجانی است، در واقع توانایی ذهنی را برای بازسازی تغییر و التیام خود افزایش میدهد.

دلیل تمرکز ویژه روانشناسان بر این حیطه این است که مغز تنظیم کننده مرکزی هیجانات، نشانگان فیزیکی، افکار و رفتارهایی است که بسیاری از مشکلات روانشناختی را تبیین میکنند.

فرآیند درمانی نوروفیدبک چگونه است؟

به طور کلی در فرآیند درمان، یک جفت الکترود روی پوست سر و ۱یا ۲ الکترود نیز بر لاله گوش قرار میگیرد، سپس از طریق دریافت امواج مغزی، با تولید تصاویر و صداهای ویژه نحوه فعالیت مغزی فرد را به وی ارایه میدهد.
از آنجایی که ما به طور معمول هوشیارانه از امواج مغزی مطلع نیستیم، توانایی تاثیرگذاری زیادی را نیز بر امواج مغزیمان نداریم. بالعکس، زمانی که ما تمثالی از نحوه فعالیت مغزیمان را تنها پس از چند هزارم ثانیه در صفحه نمایش رایانه مشاهده میکنیم، این توانایی را خواهیم داشت تا طی یک فرآیند شرطی سازی کنشگر بر این امواج اثر گذاشته و آنها را تغییر دهیم، با این تفاسیر، حال قادر خواهیم بود تا به مغز دوباره بیاموزیم.

در شروع، تغییرات به کندی صورت میگیرند، اما همین تغییرات اندک به مرور زمان پایاتر شده و به طور معمول با پسخوراندها، تمرین و آموزشهای مکرر، میتوان عملکردهای بهبود یافته مغزی را به بیشتر مردم آموخت. محل قرارگیری الکترودها میتوانند از طریق ارزیابی نقشه نگاریهای کمی الکتروانسفالوگرام مغزی (نقشه مغزی)  به دست آیند.

در بیشتر پژوهش های انجامشده، از محل های استاندارد C۳،CZو C۴برای قرار دادن الکترودها بر روی سر استفاده میکنند. برخی پژوهشهای دیگر زمانی که از نوروفیدبک برای درمان اختلال کم توجهی – بیش فعالی بهره میبرند، از الکترودهای قدامی استفاده میکنند که شامل محلهای F۳ ،FZو F۴ میشوند.

برای اجرای جلسات مشاوره و رواندرمانی با روانشناس بالینی متخصص و مجرب با ما تماس بگیرید.

تعداد جلسات نوروفیدبک چقدر است؟

به منظور هر چه بهتر شدن نتایج بدست آمده و پایداری بیشتر اثرات آن ۳۰ تا ۴۰ جلسه مستمر استفاده از نوروفیدبک توصیه می شود.

برخی از افراد به جلساتی بیش از این تعداد و برخی به جلسات کمتری احتیاج دارند. تعداد جلسات باید در حدی باشد که درمان تکمیل شود و تغییرات به وجود آمده در مغز حک شوند و به شکل عادت در آیند.

اجرای جلسات به صورت هفته ای ۳ یا حداقل ۲ جلسه می باشد. قابل ذکر است که اثربخشی این درمان ۷۵ تا ۸۰ درصد بوده، یعنی از هر ۱۰۰ نفر به طور متوسط ۷۵ یا ۸۰ نفر به این درمان پاسخگو بوده و نتیجه لازم را می گیرند.

نوروفیدبک در چه مواردی کاربرد دارد؟

بیش‌فعالی/کاستی توجه(ADHD):

بیش فعالی/ کاستی توجه سه نوع می باشد که شامل: ۱- بیش فعالی ۲- کاستی توجه و تمرکز ۳- نوع مرکب یا بیش فعالی/ کاستی توجه

امروزه نوروفیدبک درمان خط اول انواع این اختلال است و بیش از هر زمان دیگری، برای درمانADHD از نوروفیدبک استفاده شده است. ۸۵-۸۰% کودکان مبتلا بهADHD به وسیله نوروفیدبک بهبودی کامل می‌یابند. نوروفیدبک در موارد شدید این اختلال که تحت درمان دارویی هستند می تواند در کاهش دوز مصرفی و یا حتی قطع دارو موثر باشد.

اضطراب(Anxiety):

بسیاری از متخصصان، بکارگیری نوروفیدبک به منظور درمان اضطراب را از عمده‌ترین موارد و زمینه‌های استفاده از نوروفیدبک می‌دانند. اکثر آن‌ها معتقدند اضطراب یکی از اولین مواردی بود که به نوروفیدبک پاسخ داد. نتایج پژوهشی نشان می‌دهد که در حدود ۹۰-۸۰% از بیماران اضطرابی با این روش بهبود یافته‌اند.

وسواس:

پژوهشهایی در زمینه درمان وسواس با استفاده از نوروفیدبک انجام شده است که نشانگر میزان کارایی بالای این روش در درمان اختلال وسواس است. در این مطالعات درمان نوروفیدبک توانسته بود بهبودی معناداری را در علائم وسواس فکری ایجاد کند. در حال حاضر بیماران وسواس میتوانند از فواید پایدار این تکنولوژی درمانی جهت حذف یا کاهش مصرف دارو و بهبودی کامل علایم سود ببرند.

فوبی (ترس مرضی):

افسردگی:  

ا افسردگی پس از آنکه درمان شد غالباً باز می‌گردد.آنچه نوروفیدبک در فرایند درمان این بیماران اثرگذار بئده در واقع کاهش شدت علایم و ایجاد تغییرات مثبت(بهبود خواب، کاهش نگرانی، افزایش هیجانات خوشایند و…) بوده است که البته ترکیب نوروفیدبک با TDCS اثرات بیشتر و قابل ملاحظه تری دارد.

ناتوانی یادگیری(Learning Disability):

خوشبختانه در درمان و کاهش قابل ملاحظه علایم این اختلالات، نوروفیدبک تحول بزرگی ایجاد کرده است. در این مورد نوروفیدبک به تنهایی پاسخگوست و نیازی به درمان مکمل ندارد. معمولاً با کامل کردن یک دوره درمانی بهبودی ثابتی حاصل می‌شود.