راهکارهای ایجاد رضایت زناشویی در زندگی مشترک
الناز سادات محمدزاده خراسانی (کارشناس ارشد مشاوره خانواده)
ازدواج پیمان مقدسی است که از طریق آن خانواده تشکیل می شود و به عنوان رکن جدایی ناپذیر جامعه انسانی تعریف شده که مربوط به دوران و زمان خاصی نیست و موجبات کمال فردی و اجتماعی را فراهم می آورد. خانواده به لحاظ قدمت ابتدایی ترین و از نظر گستردگی، جهان شمول ترین سازمان یا نهاد اجتماعی است. این امر نشان می دهد که خانواده واجد ارزش بقایی بسیار مهمی برای فرد و نوع انسان می باشد. به طور کلی هر مشکلی که برای خانواده اتفاق بیافتد ضرر آن متوجه کل ساختار و نظام ارزشی جامعه خواهد بود.
امروزه دلایل ازدواج و انتظارات همسران از یکدیگر به طور چشمگیر تغییر یافته است. نیازهای جنسی، نیاز به عشق و صمیمیت و ایجاد رابطه صمیمانه با همسر و ارضاء نیازهای عاطفی-روانی از جمله دلایل اصلی زوج های امروزی است. ازدواج موفق موجب می شود افراد شادتر با نشاط تر و سالم تر زندگی کنند. فقدان مهارت های لازم برای زندگی یکی از علل عمده از هم پاشیدگی ازدواج است و آموزش مهارت های ارتباطی موجب کاهش مشکلات زوجین، افزایش صمیمیت و رضایت از زندگی در بین آن ها می شود.
صمیمیت
صمیمیت از دیگر متغییرهایی است که قطعا می تواند بر رضایت افراد از زندگی زناشویی تاثیرگذار باشد. این اعتقاد وجود دارد که همه انسان ها یک نیاز پایه و اساسی به برقراری روابط صمیمانه دارند. صمیمیت یک نیاز روانشناختی اولیه و اصلی در نظر گرفته می شود. همچنین صمیمیت یک مشخصه کلیدی و مهم روابط زناشویی و از ویژگی های بارز یک ازدواج موفق به شمار می آید. این ویژگی به وجود تعامل بین همسران اشاره می کند. نبود یا کمبود آن یک شاخص آشفتگی در روابط زناشویی است. صمیمیت زمانی آشکار می شود که ازدواج کارکرد خوبی داشته باشد. برخورداری از صمیمیت در بین زوج ها، از جمله عوامل مهم در ایجاد ازدواج های پایدار است. از سوی دیگر، اجتناب از برقراری روابط صمیمانه، از عواملی است که موجب شکست در زندگی خانوادگی می شود. نوع تعاملات زوجین در محیط زندگی با احساس خوشبختی آنها رابطه مستقیم دارد و همچنین زوج های راضی تر نیز گرایش به صمیمیت بیشتر دارند. زوجینی که رابطه صمیمی و دوستانه ای را تجربه می کنند افرادی موفق با اعتماد به نفس، مثبت اندیش و شادی هستند. صمیمیت در ازدواج با ارزش است چرا که تعهد زوجین نسبت به ثبات ارتباط را محکم می کند و به طور مثبتی با رضایت زوجین همراه است.
رابطه جنسی مطلوب
غریزه جنسی از نیازهای ذاتی انسان است، رابطه جنسی در زندگی زناشویی بالاتر از یک رابطه فیزیکی و جسمی است، نوعی انرژی است که زوجین را برمی انگیزد تا عشق، عاطفه و صمیمیت را در بین خود به وجود بیاورند. این روابط در زندگی مشترک به همان میزانی که جنسی و جسمی است، حسی می باشد. یکی از متغییرهای بسیار مهم و موثر رضایت جنسی، کیفیت و چگونگی ارتباط زوجین با یکدیگر است. ارتباط جنسی همسران فرایندی دوطرفه است که هر گونه اختلال در آن می تواند زمینه ای جهت بروز مشکلات و متزلزل شدن کانون خانواده باشد. رضایت زناشویی مهمترین و اساسی ترین عامل جهت پایداری و دوام زندگی مشترک است و زمانی وجود دارد که وضعیت موجود در روابط زناشویی با وضعیت مورد انتظار منطبق باشد. در صورتی که زوج ها بتوانند سطح رضایت را در زندگی زناشویی افزایش دهند، خانواده را از آسیب محفوظ می دارند.
ارتباط موثر یا مهارتهای ارتباطی صحیح
انسان موجودی اجتماعی است، همین امر لزوم داشتن مهارت های ارتباطی را مشخص تر می کند. مهارت های ارتباطی به طور کلی شامل دو نوع مهارت کلامی و غیر کلامی می شوند. وجود این مهارت ها در روابط بین فردی، کاری، تحصیلی و بویژه زناشویی بسیار ضروری هستند .مهارت های ارتباطی قابل یادگیری و تقویت بوده و می توان با تمرین و آموزش آن ها را در خود تقویت کرد. اما همین ارتباطات گاهی سبب آسیب می شوند، پس باید درک عمیقی از فرآیند ارتباطات برای موفقیت در جنبه های مختلف زندگی داشته باشید. عدم برقراری ارتباط موثر با شریک زندگی می تواند به دلایل مختلفی چون عدم اعتماد به نفس و یا مشکلات دوران کودکی رخ دهد. ریشه یابی ناتوانی فرد در عدم برقراری ارتباط در جلسات مشاوره روانشناسی قابل بررسی است.
یکی از مهمترین راه ها جهت تشکیل خانواده منسجم آموزش های مهارتهای ارتباطی زوجین در جلسات آموزش خانواده است.
با توجه به اینکه افزایش تقاضای زوجین جوان برای آموزش مهارت های ارتباطی و نحوه برخورد با ناسازگاری ها در روابط بین فردی رو به افزایش است و اینکه جامعه با معضل ناسازگاری و بحران طلاق روبرو است،آموزش مهارت های ارتباطی می تواند موجب کاهش مشکلات زوجین، افزایش صمیمیت و رضایت از زندگی در بین آن ها شود.
مرزبندی های سالم و پایدار
هر آنچه دو چیز را از یکدیگر جدا سازد مرز نامیده می شود، و ازدواج های سالم با مرزهای سالم مشخص می شوند. وقتی دو نفر یک رابطه ای (ازدواج) را تشکیل میدهند، می توانیم بگوییم ردواقع یک مرز بین این ۲ نفر(زن و شوهر) با سایرین اعم از خانوده طرفین، دوستان، آشنایان و… ایجاد گردیده است که حفظ و رسم کردن محدوده های آن برعهده زن و شوهر میباشد. یک زوج اسرار و تجربیاتشان را با یکدیگر در میان می گذارند، تصمیمات کلی و جزئی را با یکدیگر و مشورت با هم میگیرند.
مرزی که در اطراف ازدواج سالم وجود دارد امری انعطاف پذیر است. تغییر حالت می دهد ولی هرگز نمی شکند. درنهایت زوج سالم علیرغم تمام تلاش های دنیا و دیگران برای کشاندن آنها در جهات مختلف یا بعبارتی دخالت در تصمیم گیری ها و برنامه ای اصلی و حتی فرعی آنها با همکاری و همراهی یکدیگر پیش رفته و اجازه این دخالت ها را به دیگری ی دیگران نمیدهند. به عنوان مثال زوج سالم اجازه نمی دهند که والدین منتقد یا حتی بچه ها آنها را در مقابل یکدیگر قرار دهند. یک زوج سالم اعتماد یا قولهایی را که به یکدیگر داده اند نمی شکنند و در تمام تصمیمات ریز و درشت زندگی با یکدیگر مشورت کرده و مشکلاتشان را به خانواده ها و دوستان و افراد غیر مسئول و غیر متخصص بازگو نمیکنند.
اولویت قراردادن یکدیگر
نکته مهم این است که درهمان حال که زوج ها در ازدواج های سالم زندگی مشترک(طرفین) را به عنوان اولین اولویت زندگی شان حفظ می کنند، اما احساس گیر افتادن درتله را ندارند. هر یک از زوج ها تعاملات فردی خود (مثل ارتباط با فامیل – دوستان – همکاران و ..) را حفظ می کنند. و به خودشان اجازه می دهند از دیگر ارتباطات سالم تاثیربگیرند. از نشانه های رضایتمندی زناشویی این است که طرفین یکدیگر را اولویت اصلی و اول خود میدانند و در عین حال به سایر مسایل و اولویت ها در زیر سایه و لوای این اولویت میپردازند.
رویارویی صحیح با تعارض ها
رضایت زناشویی تحت تاثیر این است که زوج ها غالبا چگونه با تعارض ها روبرو شوند، اما نه اینکه فقط با تعارض روبرو شوند ، بلکه زندگی های زناشویی براساس میزان صبوری ای که زوج ها نسبت به تعارض ها به خرج می دهند تنوع می یابند. زوج ها در یک ازدواج ناپایدار بسیار هیجانی برخورد می کنند و تمایل زیادی به کشمکش دارند ، در حالیکه در ازدواجی که از کشمکش اجتناب می شود، زوج ها با تشخیص ، تلاش می کنند برخوردها را به حداقل برسانند و بروز هیجانات احساسی را پایین بیاورند. آنچه این دوگروه را بطور اساسی ازهم متمایز می کند قدرتی است که زوج ها بکار می گیرند و تلاش می کنند تا افکار یکدیگر را تغییر دهند.
انگیزه های احساسی که سریع به بروز کشمکش منجر می شود، میتواند برخاسته از خلق و خو و ویژگی های اصلی شخصیتی زوج ها است. بهترین راه برای حل تعارض های داشتن الگوی گفتگوی سالم (ارتباط موثر) که بخوبی میتوان با آموزش های مشاوره ای در جلسات پیش از زادواج یا در طول ازدواج آموخت و این مهارت را کسب کرد.
مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره آرامش ماندگار با داشتن بهترین درمانگران خانوده و مشاوره های زوجی (پیش از ازدواج،طلاق و…) آماده ارایه خدمات مشاوره ای در جهت پیشگیری و یا درمان به مراجعین محترم میباشد.
