مرکز خوب درمان اختلال بیش فعالی در کودک و نوجوان
منظور از بیش فعالی و نقص توجه ادامه ندادن توجه و انجام غیر مستمر تکالیف،به ویژه تکالیف خسته کننده ، یکنواخت و طولانی است.
بیش فعالی یکی از شایع ترین اختلالات روانپزشکی است.
در کودکی آغاز می شود و یک مساله مهم بهداشت روانی نیز به شمار می رود.
اهمیت آن به دلیل شیوع بالای آن است.
ADHD یک اختلال مزمن و ناتوان کننده است که حدود ۳ تا ۵ درصد کودکان به آن دچار می شوند.
سطح پایدار و رو به رشد بی نوجهی ،تکانشگری بیش فعالی در کودکان مبتلا به ADHD آن ها را در معرض :
- شکست های تحصیلی
- اشکال در تعاملات اجتماعی
- مشکلات رفتاری معنی دار قرار می دهد.
این کودکان معمولاً مطیع و بیشتر لجوج هستند.
دارای طغیان گری و تحمل کم در مقابل ناکامی می باشند .
نسبت به همسالان خود کمتر قادر هستند راهنمایی والدین را دنبال کرده و به قوانین خانواده وفادار باشند.
کارکردهای اجرایی جزء بالاترین عملکرد های شناختی است که برای رفتار هدفمند لازم و ضروری می باشد.
مهم ترین کارکردهای اجرایی:
- برنامه ریزی
- سازمان دهی
- مدیریت زمان
- حافظه فعال
- بازداری پاسخ
- خود تنظیمی
- فراشناخت
حافظه فعال یک سیستم با ظرفیت محدود شده می باشد که عهده دار انبار کردن و گردازش اطلاعات زودگذر است.
این نوع از حافظه با استفاده و اجرای انواع مهارت های شناختی پیچیده از جمله:
محاسبه ذهنی ، زبان و فهم خواندن که در زندگی روزمره از آن ها استفاده می شود.
کودکان بیش فعال در حافظه فعال دیداری-فضایی دارای مشکلاتی می باشند.
عملکردهای توجه از طریق تنظیم و اولویت دهی به محرک های پردازش شده از طریق سیستم اعصاب مرکزی،به عنوان دروازبانان ذهن عمل می کنند.
همچنین توجه به مجموعه ای از عملیات پیچیده ی ذهنی اطلاق می شود که شامل:
- تمرکز کردن بر هدف یا درگیر شدن با آن
- نگه داشتن یا تحمل کردن و گوش به زنگ بودن در یک زمان طولانی
مشکلات و علل ADHD
آیا بیش فعالی در کودکان با افزایش سن آنها از بین می رود؟
این مشکل در برخی از کودکان به مرور زمان و با افزایش سن آن ها رفع می شود.
اگر چه مشکلات دیگری نیز در دوران نوجوانی و بالاتر از ان ادامه می یابد.
تقریباً از هر ۵ کودک دچار بیش فعالی ۲ تا از آنها تا سن ۱۸ سالگی همچنان با مشکلات مربوط سر می کنند.
آیا بیش فعالی ارثی است؟
عوامل ژنتیکی در ایجاد بیش فعالی مهم هستند.
اما نمی دانیم که چه ژنهایی در بروز این اختلال نقش مهم تری دارند.
اخیراً تحقیقاتی جهت کشف این عوامل ژنتیکی موثر در حال صورت گرفتن است.
با این حال مشخص است که محیط نیز در این میان بی تاثیر نیست و نقش بسیار مهمی ایفا می کند.
اگر کودک شما خویشاوند نزدیکی دارد ک دچار بیش فعالی بوده شانس اینکه کودک شما نیز دچار بیش فعالی باشد بسیار بالاست.
البته این گفته به این معنا نیست که بیش فعالی یک امر حتمی الوقوع بوده و کودک شما حتماً دچار بیش فعالی خواهد بود.
تا کنون ژن واحدی که به عنوان علت بیش فعالی تشخیص داده شده باشد از سوی محققین شناسایی نشده است.
چه زمانی تشخیص بیش فعالی مناسب است ؟
همه ما می دانیک که کودکان انرژی فراوانی دارند و مایلند تا فعال باشند.
فاصله زمانی توجه آنها نیز کوتاه است.
خیلی زود از انجام فعالیتی خسته می شوند و تمایل دارند تا فعالیت جدیدی انجام دهند.
بنابراین چطور می توان ادعا کرد که کودکی دچار بیش فعالی بوده و یا صرفاً بی قرار و خسته است؟
در این رابطه می بایست به میزان بروز چنین رفتارهایی در کودکان توجه نمود.
کودکان دچار بیش فعالی صرفاً اینطور نیست که بچه های خیلی فعالی باشند.
درمان بیش فعالی در نوجوانان و کودکان
نوروفیدبک:
خودتنظیمی آیینهای است که نقصها و کم و کاستیهای مغز را به خود مغز نشان میدهد در واقع گویی مغز، خودش را میفهمد.
دستگاه نوروفیدبک نیز یک سیستم درمانی جامع است که مستقیماً با مغز کار میکند.
این دستگاه وسیلهای است که امواج خام مغزی را دریافت کرده و از طریق الکترود یا حسگرهایی که بر روی سر قرار میگیرند، این امواج را به فرکانسهای مختلف تجزیه میکند.
این فرکانسها موجهای مغزی دلتا، تتا، آلفا و بتا هستند و تنها درمانگر است که میتواند الکترودها را روی پوست سر قرار دهد چرا که نحوه چیدمان آنها را آموزش دیده است.
روش کار نوروفیدبک به این صورت است که امواج مغزی را گرفته و آنها را تبدیل به نوعی بازی ویدئویی (پویانمایی) میکند.
در این حالت روی صفحه کامپیوتر دو نمودار ستونی دیده میشود که یکی بیانگر فعالیت موج مغزی ناکارآمد و دیگری نیز بیانگر موج مغزی کارآمد است.
حین انجام این نوع درمان، زمانی که فعالیت نامناسب امواج مغزی به میزانی جزئی کاهش نشان داد، در مقابل فعالیت مناسب امواج افزایش جزئی نشان داده و صدایی شنیده میشود که یک فیدبک محسوب میشود.
در واقع هدف اصلی از این درمان شرطیسازی امواج مغزی است و این در حالی است که الگوی امواج مغزی هر فرد حالات مختلفی را نشان میدهد و کارکرد مناسب یا نامناسب مغز است که موجب طبیعی یا غیرطبیعی بودن تولید امواج میشود.
مشاوره اقداماتی برای مدیریت کردن بیش فعالی در نوجوانان:
- انتظارات، راهنمایی ها و محدودیت های واضح و پایداری را ایجاد کنید.
- یک برنامه روزانه تنظیم کنید و محرک های مخرب را به حداقل برسانید.
- فعالیت هایی که در آن نوجوان شما میتواند به موفقیت برسد را حمایت کنید (مانند ورزشها، سرگرمی ها، درس موسیقی و ….)
- با تایید رفتارهای مثبت وی اعتماد به نفس نوجوانان خود را تقویت کنید و ایجاد کنید.
- پیامد هایی را برای رفتارهای نادرست در نظر بگیرید.
- در برنامه ریزی و سازماندهی به نوجوانان خود کمک کنید.
- یک برنامه روزانه منظم داشته باشید در خانواده؛ برای مثال ساعت خواب منظم، ساعت بیداری منظم و وعدههای غذایی منظم.
- سیستم یادآوری را در خانه تنظیم کنید تا به نوجوان خود کمک کنید که طبق برنامه پیش برود و پروژههایی را که باید انجام دهد به یاد بیاورد.
- با معلم فرزند خود در تماس باشید تا مطمئن شوید که نوجوان شما به تکالیف خود در مدرسه عمل میکند.
- هنگام بحث و مقابله با نوجوان خود آرام باشید.
- حواستان باشد که به میزان کافی استراحت و خواب داشته باشد قوانین محکمی برای تلویزیون، کامپیوتر، تلفن یا بازیهای کامپیوتری وضع کنید. حواستان باشد که تمام این ها قبل از به خواب رفتن خاموش شوند.