تحریک الکتریکی فرا جمجمه ای (TDCS)
جلال محمودی(کارشناس ارشد روانشناسی بالینی-نوروتراپیست)
تحریک الکتریکی فرا جمجمه ای شامل چند روش مختلف از جمله تحریک فراجمجمه ای با جریان الکتریکی مستقیم (tDCS) ، تحریک الکتریکی فرا جمجمه ای با جریان نویز تصادفی(tRNS) و تحریک الکتریکی فرا جمجمه ای با جریان متناوب(tACS) می باشد . در همه این روش ها، جریان الکتریکی کوچک و ضعیفی از الکترودهایی که روی سطح سر قرار گرفته است بر روی نقاط خاضی از سر اعمال می شود .
متداول ترین نوع تحریک الکتریکی فرا جمجمه ای، tDCS است .
در این متد با جریان الکتریکی (حداکثر تا ۲ میلی آمپر) نواحی خاصی از مغز برای ایحاد نتایج خاص درمانی مورد تحریک قرار می گیرد.
نحوه اجرای درمان:
اصول کار به این صورت است که دو یا چهار الکترود بر روی نواحی خاصی از سر قرار می گیرد. جریان الکتریکی پس از عبور از نواحی مختلف (پوست سر، جمجمه و …) خود را به سطح قشر مغز می رساند.
دستگاه TDCS (تی دی سی اس) یکی از انوع دستگاه نوروتراپی است . نوروتراپی به معنی درمان اعصاب و یا درمان سلولهای عصبی (فیزیوتراپی مغز) است. ازاین وسیله درمانی هم اکنون در اکثر کشورهای پیشرفته استفاده می شود زیرا کاملا بی ضرر وبدون عوارض است. بنابراین TDCS دستگاهی است که برای درمان و تقویت سلول های عصبی و یا بیماری های مربوط به اعصاب بکار می رود.
تی دی سی اس تحریک الکتریکی فرا جمجمه ای
۲ نوع تحریک در این درمان وجود دارد:
تحریک با قطب مثب یا آنودال
تحریک با قطب منفی یا کاتودال
در تحریک با الکترود مثبت تحریک پذیری عصبی سلولهای عصبی افزایش و در تحریک با الکترود منفی تحریک پذیری کاهش میابد .
جریان الکتریکی مستقیم و ضعیف که به قشر مغز می رسد درسطح نورون ها یا سلول های مغزی در ناحیه قطب مثبت با عث دپولاریزاسیون ودر ناحیه قطب منفی (کاتد) باعث هیپرپولاریزاسیون در سطح سلول مغزی می شود این عمل باعث ورود کلسیم به داخل سلول ودر نتیجه باعث افزایش فعالیت سلولی و سبب افزایش میزان گلوکز واکسیژن در آن ناحیه شده وبه ترمیم مغز کمک می کند. این عمل ازطریق ایجاد ارتباطات جدید بین سلول ها ویا ایجاد ارتباط سلول های سالم با سلول های آسیب دیده به باز توانی وترمیم سلولهای آسیب دیده و قابل ترمیم کمک می کند .
خطرات و عوارض جانبی:
تا کنون هیچ گونه خطری در استفاده از این روش گزارش نشده است.
مواردی کاربرد دستگاه tdcs
این وسیله یک ابزاری کمکی برای درمان است که افراد سالم نیز میتوانند برای افزایش توان عملکرد مغزی تقویت حافظه و افزایش قدرت یادگیری از آن استفاده کنند . درضمن بعنوان درمان کمکی در بیماری های مثل :
افسردگی ،اضطراب ، بی خوابی ، سردردهای میگرنی ،فیبرو میالژی ، بازتوانی سکته مغزی ، اختلالات تکلمی که به دنبال سکته مغزی ایجاد شده ، وزوزگوش ، پارکینسون ، آسیب های ناشی از ضربه نخاع بکار میرود .
کسانیکه نمی توانند از دستگاهtdcs استفاده کنند:
کسانیکه باطری قلب ویا دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب دارند وکسانی که پوست سر آنها زخم است ویاخراشیدگی دارد.
مدت زمان هر جلسه
معمولا بسته به پروتکل وبرنامه درمانی دارد به طور متوسط مدت زمان درمان حداقل ۱۰دقیقه وحداکثر ۳۰دقیقه است .
در شروع درمان معمولا شخص احساس سوزش خیلی ضعیفی در ناحیه ای که الکترود وصل شده احساس می کند که معمولا پس از مدتی ازبین می رود
تعداد جلسات و فاصله بین جلسات
براساس نوع درمان متفاوت است. معمولا تعداد جلسات حداقل ۱۰ جلسه و حداکثر ۱۸ جلسه روزانه که در ابتدا با فاصله ۱ روز آغاز شده و در موارد شدیدتر حتی در طی هفته اول درمان هر روز اجرا شده و به مرور فاصله جلسات بیشتر میشود.
