تربیت فرزند یک وظیفه اساسی و حتی مهمترین وظیفه بر عهده والدین میباشد. باید تفاوت بین فرزندآوری با فرزندپروری را باور کرد و در راستای پرورش سلامت روان در فرزندانمان با آموزش و کسب آگاهی در این زمینه کوشید.
- تحسین و پاداش:
بهترین پاداش برای کودکان، تعریف، تمجید، تحسین و محبت شماست. استفاده مداوم از اسباب بازی ها و خوراکی های متنوع برای پاداش به کودکان الزامی نیست. شاید استفاده از رتابلو ساده که در ان رفتار خوب فرزندتان را با یک ستاره پاداش دهید موثرترین تمجید از وی باشد.
- یکنواختی و ثبات در تربیت
وقتی مقرراتی را که برای کودکتان تعیین میکنید نباید آن را به سادگی تغییر دهید. اغلب والدین برای برقراری آرامش در خانه و یا پایان دادن به گریه فرزندشان، قوانبن را نقض میکنن اما اگر قائده ای را تعیین کردید هیچکس نباید آنرا نقض کند. قانون وقتی قانون است که همه آن را رعایت کنند. نظم و روال مشخصی را در خانه بنا کنید. مهمترین اصل در برقراری روال معین در زندگی، تعیین وقت دقیق خوابیدن، بیدار شدن و غذا خوردن است. وقتی رول مشخصی را در زندگی برقرار کردید فقط در موارد خاص ممانند زمان سفر یا بیماری میتوانید کمی انعطاف به خرج دهید. تربیت صحیح فقط با وجود نظم امکان پذیر است. تمام اعضای خانواده باید منظم باشند تا کودک منظم زندگی کند و امکان تربیتش فراهم شود.
- حد و حدود و خط قرمزها را مشخص کنید
کودکن باید به طور کامل با حد و حدود و خط قرمزها آشنا باشند و بدانند چه کارهایی پذیرفته و کدامیک غیرقابل قبول هستند. با تعیین حد و حدود برای فرزندتان مشخص ممیکنید از ووی چه انتظاری دارید و محدوده آزادی عمل او تا کجاست.
- انتظارها و توقعات متناسب با سن
به بچه هایتان بگویید که چه انتظاری از آنها دارید و چه رفتاری را می پسندید. با آن ها راجبه حواسته هایتان صحبت کنید و فقط نکته اصلی را به ساده ترین شکل ممکن بیان نمایید. توضیح ها و انتظارات خودتان را متناسب با سن فرزندتان عنوان کرده و از آنها سوال کنید آیا متوجه انتظار شما شده اند.
- مسئولیت پذیری
به کودکان امکان دهید کارهای کوچک را خودشان به تنهایی انجام دهند و موفقیت هایی هرچند ناچیز به دست آورند تا اعتماد به نفسشان پرورش یابد و مهارت های زندگی و توانایی های اجتماعی در انان تقویت گردد. انتظارهای شما باید متناسب با سن و توانایی های کودک باشد.
- آسودگی خیال و آرامش
اعضای خانواده بید از طریق گفتار و رفتار به یکدیگر اطمینان خاطر بدهند که برای همیدیگر مهم و دوست داشتنی هستند. قصه گفتنف در آغوش کشیدن کودک روش های مناسبی برای اطمینان خاطر او می باشد.
- محبت و ابراز علاقه
محبت دیدن و محبت کردن یک نیاز فطری است که غافل شدن از آن میتواند آسیب های جبران ناپذیری در روان فرزندانمان بجای گذارد. این نیاز باید به صورت دایم و روزانه مورد توجه قرار گیرد ، چرا که جمله معروف در ین زمینه به ما یادآور میشود که « محبتی را میتواند محبت نامید که دایمی باشد نه گذرا و موقت». بهترین روش های ابراز محبت میتواند در غالب جسمانی( نوازش، بوسیدن، آغوش گرفتن و…)، کلامی و حتی مادی(تهیه کادو و هدیه) باشد. محبت کردن انسان ها را به هم نزدیک میکند و خشونت را از خانواده و روابط طرفین دور میکند.
- ارتباط حضوری و توام با توجه مثبت
اصولا ما انسان ها موجودات اجتماعی هستیم و برقراری ارتباط با یکدیگر بویژه با افراد درجه یک (والدین، خواهرها و برادران) یک ضرورت برای تشکیل سلامت روانمان است. در تحقیقات اثبات شده کودکان و نوجوانانی که ارتباط صمیمانه تری با والدین خود دارند به مراتب کمتر درگیر معضلات و آسیب های اجتماعی شده و آینده سالم تری را دارا هستند.
- اعتماد و امنیت
والدین چه پدر یا مادر بعنوان الی ترین و اولین تکیه گاه فرزندان باید حس امنیت را در فرزندانشان ایجاد نمایند. این اعتماد از ائلین روزهای تولد و در آغوش مادر شروع به ساخته شدن میکند و تا آخرین روز حضور والدین در حال تشکیل و ریشه دواندن است. اگرچه سال های اولیه کودکی دوران حساس تری برای شکل گیری حس اعتماد (دلبستگی ایمن) است و مراقبت و حضور والدین در این دوره ها اهمیت چند برابری دارد.
- ساختن محیطی شاد و ایجاد سرگرمی های سالم و متنوع
امروزه بعلت سبک زندگی ناسالم و نیز عدم آگاهی کافی والدین نسبت به اهمیت شادابی و نشاطشان در روحیه فرزندان با موجی از مشکلات خلقی (انواع افسردگی) در جامعه مواجه هستیم. والدین باید حتی در بدترین شرایط برای خانه و خانواده روحی شاد و حس رضایت ایجاد کنند. خوشبختانه تحقیقات اثبات کرده اند شادابی و نشاط خانواده بیش از آنکه تحت تاصیر عوامل مادی و اقتصادی باشد تحت تاثیر عوامل روحی-روانی و آداب اجتماعی است. کودکان نسبت به هیجانات والدین بسیار حساس بوده و لبخند یا اخم آنها میتواند ایجاد کننده لبخند یا اخم فرزندان گردد.
- پرهیز از مقایسه، سرزنش، انتقاد، ایرادگیری یا منفی گرایی
مقایسه، سرزنش، انتقاد، ایرادگیری یا منفی گرایی سموم تربیت هستند. برای داشتن فرزندانی شاد، دارای اعتماد به نفس، عزت نفس باید حتما از ابراز هریک از موارد فوق در فرآیند تربیت و ارتبط با فرزندانمان پرهیز کرد. هیچ انسانی از اینکه مورد انتقاد مداوم قرار گیرد یا برای مسایل مختلف مورد ایرادگیری و سرزنش واقع شود نه تنها احساس خوبی نخواهد داشت بلکه رشد سالم او در ابعاد مختلف با چالش مواجه خواهد شد.
