همه والدین تمایل دارند فرزندانی تربیت کنند که با یکدیگر رابطه دوستانه و صمیمانه ای داشته باشند. مشاهده درگیری و دعوا بین فرزندان برای هر پدر و مادری ناراحت کننده و شاید غیرقابل تحمل باشد. برای اینکه فرزندان ما علاوه بر خواهر و برادر بودن، با یکدیگر دوست باشند قطعا باید سیاست های تربیتی و اصولی را در ارتباط با آنها بکار گرفت. هرگر نباید عامل بیرونی همچون شانس یا وراثت و… را به عنوان عامل مشکلات بین فرزندانتان در نظر گرفت، بلکه بعنوان والدینی مسئولیت پذیر باید نقش خودمان را در ایجاد این صمیمت بپذیریم و بعنوان عامل اصلی این مشکلات یا این تفاهم بین فرزندان به خودمان نگاه کنیم. از منظر روانشناسی همواره والدین بعنوان مسئولین اصلی تربیت شناخته شده و سلامت روان فرزندان قبل از هر کس در دست آنان میباشد.
برقراری یک رابطه دوستانه بین فرزندان، یکی از وظایف والدین محسوب می شود. والدین با روش های تربیتی و نوع برخورد خود در واقع الگویی برای کودکان هستند. آن ها با برخورد مناسب در هنگام دعوای کودکان می توانند منجر به ایجاد رابطه دوستانه بین فرزندان شان شوند و یا برعکس خشم و نفرت بین آن ها را دامن بزنند. احساس رقابت و حسادت ایجاد کنند و به شدت می توانند باعث تخریب یا برعکس تشکیل رابطه دوستانه بین فرزندان شوند.
در متن زیر به برخی علل و راهکارهای ایجاد صمیمت و رابطه دوستانه بین فرزندان میپردازیم:
رقات بین فرزندان را مدیریت کنید
خواهر و برادرها معمولا احساسی از رقابت نسبت به یکدیگر دارند که باعث بروز بحث هایی بین آن ها می شود. این بحث ها تا جایی که آسیبی برای آن ها نداشته باشد کاملا طبیعی است و نه تنها به رابطه آن ها آسیب نمی زند بلکه می تواند با احساس حمایت نسبت به یکدیگر همراه می شود. والدین می توانند این نگرش را در فرزندان خود ایجاد کنند که با وجود هر دعوایی که پیش می آید همچنان به عنوان خواهر و برادر باید حامی یکدیگر باشند. تا حد امکان سعی کنید موفقیت ها یا شکست های فرزندانتان را در حضور دیگری مطرح نکنید و یا به منظور ایجاد انگیزه تلاش بین فرزندانتان از آن استفاده نکنید. به آنها یاد بدهید که هر کس موفق شد به نتایج و پاداش میرسد و کسیکه نشد حداقل بخاطر تلاشش مورد تشویق قرار خواهد گرفت. همچنین روحیه همکاری بین فرزندانتان را برای پیشرفت یکدیگر ایجاد کنید و فرزندی که در زمینه همکاری پیش قدم تر است را تشویق کنید.
حسادت مخرب هر رابطه صمیمانه
معمولا با تولد نوزاد در یک خانواده نوعی از احساس حسادت در فرزند بزرگتر ایجاد می شود و یا حتی فرزند کوچکتر نسبت به داشته های فرزند کوچکتر حسادت میکند. این احساس حسادت ممکن است با رفتار والدین تشدید شود. والدین باید با به کار بردن راهکارهای ایجاد رابطه دوستانه بین فرزندان کمک کنند که این حس حسادت تا میزان زیادی از بین برود و جای خود را به یک رابطه سالم و حمایتی بدهد. باید تفاوت مفاهیمی همچون رقابت، قبطه خوردن را از طریق قصه گویی یا در حین بازی کردن به فرزندان آموخت و منفی بودن حس حسادت را به آنها گوشزد کرد. همواره روحیه بخشندگی و مشارکت را بین فرزندان تشویق نمود.
هرگز در دعوای فرزندتان قاضی یا وکیل فرزندتان نشوید
ممکن است کاهش تنش بین فرزندان دور از ذهن به نظر برسد اما خواهر و برادرها می توانند به دعوای عادی خود ادامه داده و در عین حال همدیگر را دوست داشته باشند. به هر حال بر سر مسائل مختلف در رابطه بین خواهر و برادر ممکن است بحث پیش بیاید. آنچه مهم است تبدیل نشدن این بحث ها به احساس نفرت و خشونت است. در بسیاری از موارد این نفرت واقعی نیست اما همان نفرت غیر واقعی نیز می تواند رابطه فرزندان را با یکدیگر دچار مشکل کند. خطای بسیار شایعی که والدین در حین اختلاف و دعوای بین فرزندان مرتکب میشوند، دخالت در این مسئله و تبدیل شدن نقش والدگری به نقش قضاوت و محاکمه کردن است. به یاد داشته باشیم که اگر این نقش ها جابه جا شوند فرزندان برای رسیدن به تبرئه و فرار از قضاوت دروغ خواهند گفت و سعی میکنند دیگری را با رفتارها و برنانه های قبلی محکوم کنند، در نتیجه دعوای فرزندان معنا دار شده و اختلاف ها عمیق میشود. پس باید چه کرد؟ گفته شد که دعوا و اختلاف نظر بین فرزندان بویژه در کودکی امری عادی استف اما اگر این دعواها و اختلاف نظرها باعث خشونت و نزاع فیزیکی شد والدین بعنوان قانون گذار این رفتار را منع کرده و موجب قطع آن میشوند، بدون قضاوت یا طرفداری از یک فرزند.
مقایسه نکنید
کودکان از مقایسه شدن با دیگران به ویژه خواهر و برادر خود بیزارند. وقتی فرزندی با فرزند دیگر مقایسه می شود این پیام را دریافت می کند که فرزند دیگر از او بهتر است. و دیگران او را کمتر از فرزند دیگر دوست دارند. دریافت این پیام باعث می شود که کودک به خاطر مقایسه شدن از پدر و مادر گله ای نداشته باشد بلکه نسبت به فرزند دیگر احساس رقابت و حسادت کنند. این احساس در فرزندی که مورد مقایسه قرار گرفته باعث کاهش صمیمیت و از بین رفتن رابطه دوستانه او با فرزند دیگر می شود. همچنین عتماد به نفس و حس توانمندی او را تخریب میکند.
برخورد یکسان داشته باشید
برخورد یکسان به این معنا نیست که در هر شرایطی و بدون توجه به تفاوت رفتار کودکان کاملا مشابه هم رفتار شود. بلکه به این معنا است که در شرایط مشابه با کودکان به یک شکل رفتار شود. نسبت به هر یک از فرزندان با توجه به شخصیت متفاوتش، باید رفتار متفاوتی داشت. اما در عین حال عدالت و انصاف را نیز رعایت کرد. کودکان اگر احساس کنند پدر و مادر فرزند دیگری را بیشتر دوست دارند نمی توانند رابطه دوستانه ای با آن فرزند برقرار کنند و حتی از والدین نیز رنجیده خاطر شده و دوری میکنند.
فعالیت ها و برنامه های مشترک بین فرزندان ایجاد کنید
بازی های دسته جمعی از عواملی است که باعث ایجاد روابط دوستانه بین همسالان می شود. همین الگو بین خواهر و برادرها نیز می تواند وجود داشته باشد. والدین می توانند فرزندان خود را به بازی با یکدیگر و همچنین مشارکت در فعالیت های مختلف ترغیب کنند. به طور مثال اگر باید خریدی برای خانه انجام شود، دو نفر از فرزندان را برای این کار بفرستند تا با همکاری هم خرید را انجام دهند.البته باید دقت داشته باشیم که قوانین و اصول مشارکت را باید به فرزندان آموخت و در این راه خطاهای آنها را دید و جهت اصلاح راهنمای و هدایتشان کرد.
مشارکت،همکاری و صمیمیت پدر و مادر با یکدیگر
مشارکت خود والدین در کارهای فرزندان و نیز صمیمیت و همکاری آنها در ارتباط با مسایل زن و شوهری بسیار مسأله مهم و موثری است. والدین بدون مشارکت در فعالیت های کودکان نقش حامی مالی و شاید سرویس مدرسه را بر عهده می گیرند در حالی که مشارکت در فعالیت های کودک به عنوان بخشی از نقش والدینی اهمیت بسیار زیادی دارد. به علاوه مسئولیت پذیری کودک نیز شکل می گیرد. همچنین مشارکت و اتحاد والدین با یکدیگر موجب الگوبرداری مثبت فرزندان شده و کودکان سعی میکنند این رفتارها را درونی کنند.
تفریحات جمعی و مسافرت را در برنامه قرار دهید
کودکان ممکن است به شیوه ای از زندگی عادت کرده باشند که در بخش های زیادی از آن خواهر و برادرها و والدین نقش چندان پر رنگی ندارند. تفریح جمعی با خانواده و مسافرت های چند روزه آن ها را از این عادت خارج کرده و به تعامل با اعضای خانواده تشویق می کند. هر چند ممکن است این اثر چند روزه با پایان فعالیت جدید از بین برود اما همچنان ممکن است به تغییر عادت کودکان و ایجاد رابطه دوستانه بین آن ها منجر شود. داشتن تفریحات روزانه و کوتاهی همچون دوچرخه سواری، فوتبال و یا قدم زدن در پارک در ایجاد رابطه صمیمانه بین فرزندان و حتی والدین جایگاه مهمی دارد.
کادو و هدیه دادن به یکدیگر
یک روش بسیار ساده اما نتیجه بخش، دادن کادو و هدیه فرزندان به یکدیگر است. در مناسبت ها همچون جشن تولد، اعیاد و یا اتمام سال تحصیلی و حتی گاهی بدون هیچ مناسبت خاصی، دادن کادو و هدیه هر چند ساده و بدون هزینه زیاد، میتواند برای آنها خاطره سازی کرده و مهر و عاطفه دیگری را در قلب وی جا کند.
مشورت با متخصصین
بنابراین عامل اصلی ایجاد صمیمت و تشکیل یک رابطه دوستانه بین فرزندان در درجه اول « والدین» هستند. امروزه پدرها و مادرهای زیادی برای هر چه بهتر انجام دادن نقش حساس والدگری به روانشناسان کودک و نوجوان مراجعه کرده و از نکات تربیت و آموزشی آنها در راستای رسیدن به تربیت مطلوب استفاده میکنند. تربیت سالم و مطلوب نیاز به مهارت و آموزش دارد و یکی از بهترین راه ها برای رسیدن به این مهارت هاف لاوه بر مطالعه، جلسات مشاوره با روانشناسان کودک و نوجوان میباشد.
